Tình trạng thiếu phân bón cho vụ sản xuất hè thu năm nay

2005.05.10

Gia Minh, phóng viên đài RFA

Nông dân nhiều vùng đang bước vào vụ sản xuất hè thu, thế nhưng lượng phân bón, đặc biệt là phân urê, được cho biết chưa thể đáp ứng được nhu cầu của bà con. Tình hình đó được các cơ quan chức năng giải quyết ra sao?

Hồi tháng ba vừa qua, Bộ Công nghiệp Việt Nam cho biết là năng lực sản xuất của các doanh nghiệp trong nước chỉ đáp ứng được như cầu về phân lân và NPK. Còn phân đạm chỉ mới đáp ứng chứng 30% thôi. Do đó năm nay cần nhập khoảng một triệu bảy trăm ngàn tấn.

Lượng nhập khẩu giảm dần

Tình hình đó được chính ông quyền chủ tịch Hiệp hội phân bón Việt Nam xác nhận, dù rằng theo ông con số có ít hơn số mà Bộ Công Nghiệp tính toán: "Nay mỗi năm nhập khoảng một triệu tấn nhưng vừa qua giá phân bón thế giới đắt nên các nhà nhập khẩu chần chừ không muốn nhập nên nguy cơ thiếu phân bón là có..."

Thống kê cho thấy từ đầu năm đến nay lượng phân bón nhập khẩu giảm dần. Trong hai tháng hai và ba năm nay, các doanh nghiệp nhập hơn 90 ngàn tấn urê, sang đến tháng tư thì giảm xuống còn 20 ngàn tấn.

Trước tình hình căng thẳng đó, Hiệp hội Phân bón đã tiến hành cuộc họp hôm trung tuần tháng tư để đưa ra một số giải pháp. Các bên thống nhất văn bản kiến nghị chính phủ phuơng án bán đối ứng do Nhà máy đạm Phú Mỹ đề xuất nhằm bình ổn nguồn cung và giá bán trong nước.

Ông Nguyễn Đình Hạc Thúy cho biết về giải pháp đó. "Cứ nhập đi thì sẽ được bán đối ứng giá thấp."

Giảm thuế nhập khẩu?

Trước đây, Hiệp hội Phân bón đưa ra đề xuất xin giảm thuế giá trị gia tăng VAT cho phân nhập khẩu từ 5% xuống còn 0% nhằm góp phần đưa giá urê hạ xuống. Thế nhưng phía Bộ Tài Chính thì cho rằng hễ gặp khó khăn thì các ngành lại đòi giảm thuế.

Ông Quách Đức Pháp, Vụ trưởng vụ chính sách thuế Bộ Tài Chính thì nói rõ là giá phân bón tăng cao do yếu tố đầu cơ từ những đơn vị phân phối, cho nên giảm thuế chưa chắc có lợi cho dân vì thuế xuống chắc gì giá xuống.

Nay mỗi năm nhập khoảng một triệu tấn nhưng vừa qua giá phân bón thế giới đắt nên các nhà nhập khẩu chần chừ không muốn nhập nên nguy cơ thiếu phân bón là có...

Ông Nguyễn Đình Hạc Thuý xác nhận về điều này: "Chính phủ còn nhiều việc chưa trình quốc hội được."

Đối với biện pháp bán đối ứng với giá rẻ cho các nhà nhập khẩu thì phía nhà sản xuất đạm Phú Mỹ nói rằng họ chỉ bán đối ứng với số lượng giới hạn 5000 tấn cho mỗi nhà nhập khẩu nhằm ngăn chặn tình trạng đầu cơ.

Đại diện của Công ty phân đạm và hoá chất dầu khí Phú Mỹ thì cho rằng khả năng của các nhà máy sản xuất phân trong nước như Đạm Phú Mỹ, rồi Đạm Hà Bắc có thể đáp ứng nhu cầu cho vụ mùa này.

Nguồn nguyên liệu trong nước

Về tình hình sản xuất trong nước với thực tế nguyên liệu thế giới gia tăng thì ông Thúy cho biết: "Than chưa tăng giá, dầu mỏ khí đồng hành lấy ở nội địa nên chưa ảnh hưởng gì. Than ờ nước ngoài tăng 33 đô, đến lúc mà giá than tăng thì đầu ra phải tăng."

Và đúng như phát biểu vừa nêu của ông Thúy, nhà máy Đạm Phú Mỹ đang sử dụng nguồn nguyên liệu lấy từ khí đồng hành các mỏ dầu Việt Nam. Nguồn nguyên liệu này được bán với giá một đô la ba muơi xu một mét khối. Giá thị trường thế giới cùng thời điểm cho sản phẩm cùng loại là gấp đôi.

Như thế nhà nước đang bao cấp về nguyên liệu cho nhà máy đạm Phú Mỹ. Đó là lý do vì sao giá urê thành phẩm của nhà máy này rẻ so với giá phân nhập khẩu. Một nghịch lý được giới doanh thuơng trong nước nêu ra là giá rẻ nhưng vì hàng bán ra thị trường có hạn đã bị giới đầu cơ, phân phối lũng đoạn khiến nông dân không được lợi gì.

Tình trạng thả nổi thị trường

Về tình hình thị trường thì ông Nguyễn Đình Hạc Thúy, quyền chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam, cho biết đã có kiến nghị với chính phủ nên ban hành quy chế giám sát và điều hành phân bón. Thế nhưng kiến nghị này vẫn chưa được chấp thuận.

Tình trạng thả nổi thị trường tạo điều kiện cho những khâu trung gian đẩy giá phân bón lên cao vào những thời điểm nhạy cảm. Dầu vậy, theo ông Thúy thì trong thời gian không xa nữa khi các doanh nghiệp cùng nổ lực mở rộng các kênh bán hàng tại nhiều địa phuơng trong cả nước sẽ giúp giá bán lẻ và bán buôn xích lại gần nhau hơn.